Nike Waffle

Waffle

Σήμερα, η Nike είναι διάσημη για τον καινοτόμο σχεδιασμό υποδημάτων της, αλλά υπήρξε μια εποχή που η μάρκα ήταν σε μεγάλο βαθμό άγνωστη. Ωστόσο, ακόμη και κατά τα πρώτα της χρόνια, η εταιρεία διαπνεόταν από ένα δημιουργικό πνεύμα. Μεγάλο μέρος αυτού οφείλεται στο τολμηρό όραμα του Bill Bowerman, του οποίου η ατρόμητη αναζήτηση νέων λύσεων έφερε το πρώτο παπούτσι τρεξίματος της μάρκας, το Nike Waffle Trainer. Αυτό το πρωτοποριακό σχέδιο δεν ήταν ένα συνηθισμένο προπονητήριο, αλλά η επιτομή της δημιουργικής ιδιοφυΐας του Bowerman, το οποίο ανακοίνωσε τη Nike στον κόσμο και προκάλεσε την απίστευτη ευημερία που ακολούθησε.

Η ιστορία του Waffle ξεκίνησε το 1971. Ο Bowerman προσπαθούσε να κατασκευάσει ένα παπούτσι για τρέξιμο που θα διατηρούσε την πρόσφυση του σε διάφορες επιφάνειες χωρίς τη χρήση καρφιών. Η ιδέα αυτή προκλήθηκε από τον εκσυγχρονισμό του στίβου τρεξίματος στο Hayward Field - έδρα της ομάδας στίβου του Πανεπιστημίου του Όρεγκον - όπου είχε διαγράψει μια επιτυχημένη προπονητική καριέρα. Στα τέλη του 1969, ο στίβος με το σφαιρίδιο από τσιμεντόλιθο άλλαξε σε συνθετικό στίβο παντός καιρού. Ένα σύνθετο υλικό από ουρεθάνη και άμμο, ήταν σκληρό και κατασκευασμένο για ταχύτητα, αλλά σκίζονταν εύκολα από τα καρφιά των σύγχρονων δρομέων, οπότε θα χρειαζόταν ένας νέος σχεδιασμός. Ο οραματιστής σχεδιαστής δεν αρκέστηκε στο να κατασκευάσει απλώς έναν προπονητή κατάλληλο για τη νέα αυτή πίστα, αλλά είχε ως στόχο να δημιουργήσει κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε μια ολόκληρη σειρά από επιφάνειες, από γρασίδι μέχρι συνθετικά και όλα τα ενδιάμεσα.

Το 1971 ήταν επίσης η πρώτη χρονιά της Nike, οπότε ο Bowerman και ο επιχειρηματικός του εταίρος και πρώην μαθητής του στίβου Phil Knight ήθελαν να κάνουν αίσθηση. Με την προηγούμενη ονομασία της εταιρείας Blue Ribbon Sports, η δουλειά τους ήταν σε μεγάλο βαθμό η διανομή προϊόντων της ιαπωνικής μάρκας Onitsuka Tiger. Ωστόσο, ο Bowerman έπαιζε εδώ και χρόνια με τον σχεδιασμό παπουτσιών και ήταν πρόθυμος να πειραματιστεί με νέες ιδέες. Ήταν αυτός ο ενθουσιασμός, σε συνδυασμό με μια πρωινή ανακάλυψη, που οδήγησε στην επαναστατική σόλα Nike Waffle Sole.

Για να βοηθήσει στη σύλληψη της σόλας, ο Bowerman είχε αρχίσει να συζητά ιδέες με τη σύζυγό του, Barbara. Ήθελε ένα αντισυμβατικό μοτίβο πρόσφυσης που θα μπορούσε να προσαρμοστεί σε διαφορετικές επιφάνειες και της ζήτησε να αναζητήσει αντικείμενα που θα μπορούσαν να δώσουν το κατάλληλο σχήμα για το πέλμα. Τότε, ένα κυριακάτικο πρωινό, ο Bowerman είχε τη στιγμή της εύρηκα. Η Μπάρμπαρα ετοίμαζε το πρωινό της χρησιμοποιώντας μια παλιά βαφλιέρα του 1930, όταν ο σύζυγός της ξαφνικά είχε μια ιδέα - τι θα γινόταν αν η σόλα είχε την ίδια δομή πλέγματος με αυτή της βαφλιέρας;

Γεμάτος ενθουσιασμό, ο Bowerman έσπευσε στο γκαράζ του για να βρει λίγη υγρή ουρεθάνη, την οποία έριξε στο σίδερο. Στη βιασύνη του, ξέχασε να προσθέσει μια αντικολλητική επίστρωση στη μεταλλική επιφάνεια, καταστρέφοντάς την έτσι. Αυτό το ευτυχές ατύχημα δημιούργησε ακούσια ένα κομμάτι της ιστορίας της Nike. Αν και η συσκευή μαγειρέματος πετάχτηκε αργότερα, η απομακρυσμένη τοποθεσία του κτήματός τους σήμαινε ότι απλά την πέταξαν σε έναν λάκκο σκουπιδιών στο έδαφος. Εκεί, διατηρήθηκε και τελικά ξεθάφτηκε από τον γιο του Bowerman, Tom, το 2010, μαζί με άλλα αναμνηστικά, όπως πρώιμα πρωτότυπα της βάφλας. Η κουνιάδα του Tom, Melissa, συνειδητοποίησε την αξία των αντικειμένων και έστειλε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον ιστορικό της Nike Scott Reames. Αιφνιδιασμένος - όπως όλοι οι άλλοι, νόμιζε ότι η σπάτουλα βάφλας είχε χαθεί για πάντα - ο Reames άρπαξε την ευκαιρία να πάρει στα χέρια του το κειμήλιο, ανταλλάσσοντάς το τελικά με μια δωρεά στην ομάδα στίβου και προπονητηρίου Condon-Wheeler, η οποία εξυπηρετεί την κοινότητα στην οποία μεγάλωσε ο Bowerman.

Ενώ αυτό το τεχνούργημα εκτίθεται τώρα στα κεντρικά γραφεία της Nike στο Όρεγκον, τότε ενέπνευσε την πρώτη σόλα βάφλας, αλλάζοντας τόσο τη σκηνή του τρεξίματος όσο και την πορεία της ιστορίας της μάρκας. Η κομψή κατασκευή της σόλας από καουτσούκ, με καρφιά τετράγωνου σχήματος τοποθετημένα σε μοτίβο πλέγματος σε όλη την επιφάνειά της, παρείχε ακριβώς τη σωστή ποσότητα πρόσφυσης για να ταιριάζει σε διάφορες διαδρομές και συνθήκες τρεξίματος. Πιο προσαρμόσιμη από το παραδοσιακό καρφί τρεξίματος, ήταν επίσης ελαφριά και παρείχε καλύτερη απορρόφηση κραδασμών για να υποστηρίζει τους δρομείς τόσο σε ομαλές όσο και σε ανώμαλες επιφάνειες. Συν τοις άλλοις, ήταν κολλημένη σε ένα νάιλον επάνω μέρος, το ελαφρύ υλικό και η μινιμαλιστική κατασκευή διατηρούσαν το βάρος ολόκληρου του κομματιού χαμηλό, επιτρέποντας στους δρομείς να φτάνουν με ευκολία σε μεγαλύτερες ταχύτητες. Είχε επίσης μια απλή αισθητική, με το πρώτο χρώμα να είναι ένα εντυπωσιακό κόκκινο και άσπρο, ενώ τα μεταγενέστερα μοντέλα ήταν στα κίτρινα και πράσινα του Πανεπιστημίου του Όρεγκον και στα μπλε και χρυσά του UCLA. Επίσης, είχε ένα νέο λογότυπο - το εμβληματικό swoosh - που του έδωσε μια ξεχωριστή εμφάνιση που θα γινόταν το αλάνθαστο σήμα κατατεθέν της μάρκας Nike.

Η πρώτη έκδοση του Nike Waffle διανεμήθηκε στους δρομείς στις Ολυμπιακές δοκιμές στίβου του 1972 στο Eugene του Όρεγκον. Ονομάστηκε Nike Waffle Racer, αλλά ήταν γνωστό ως "Moonshoe" λόγω του μοτίβου που άφηνε στη σκόνη και ήταν παρόμοιο με αυτό που άφηναν οι αστροναύτες στο φεγγάρι, και μόλις 12 ζευγάρια κατασκευάστηκαν στο χέρι για τη διοργάνωση. Ένα από αυτά εμφανίστηκε αρκετές δεκαετίες αργότερα σε μια δημοπρασία του οίκου Sotheby's με τα σπανιότερα αθλητικά παπούτσια στον κόσμο, όπου έπιασε πάνω από 400.000 δολάρια, αποδεικνύοντας έτσι την απίστευτη κληρονομιά του. Η έκδοση του 1972 απέδειξε τη βιωσιμότητα της σόλας βάφλας του Bowerman και ο ίδιος ξεκίνησε να παίρνει την πατέντα για αυτήν. Όταν τελικά χορηγήθηκε το 1974, η Nike κυκλοφόρησε επίσημα το πρώτο της παπούτσι για τρέξιμο, το Waffle Trainer.

Η σόλα βάφλας αντιπροσώπευε ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός στην τεχνολογία των παπουτσιών τρεξίματος. Το καουτσούκ χρησιμοποιούνταν ήδη για την κατασκευή σόλας επιδόσεων, αλλά η νέα σύνθεση σήμαινε ότι ήταν ταυτόχρονα πιασάρικη, εύκαμπτη και ελαφριά. Η Nike ήθελε επίσης να τονίσει την ανθεκτικότητά της, μαζί με την υψηλή ποιότητα της κατασκευής της. Όταν έφτιαχνε τη σόλα Waffle Sole, πρόθεση του Bowerman ήταν να λανσάρει τη μάρκα Nike με μια τολμηρή, χαρακτηριστική καινοτομία που θα βοηθούσε τους δρομείς, αλλά και θα είχε επιτυχία ως γενική κυκλοφορία. Το Nike Waffle Trainer πέτυχε και τους δύο αυτούς στόχους, καθώς έγινε δημοφιλές στην κοινότητα του τρεξίματος για την εξαιρετική πρόσφυση και το σχεδιασμό του που επικεντρώθηκε στις επιδόσεις.

Η πρωτότυπη κατασκευή της σόλας Nike Waffle Sole τράβηξε αμέσως την προσοχή του κόσμου, ιδίως όταν οι αθλητές έβλεπαν τους συνομηλίκους τους να τρέχουν με αυτήν. Τα πρώτα κομμάτια των περιοδικών επικεντρώθηκαν στην εξαιρετική πρόσφυση και την αντικραδασμική προστασία της σόλας μαζί με την ελαφριά και άνετη κατασκευή του επάνω μέρους. Παράλληλα, η μάρκα έτρεχε το σλόγκαν: "Made famous by word of foot advertising". Πριν από τις ημέρες της διαδικτυακής διαφήμισης, τίποτα δεν παρείχε καλύτερη υποστήριξη για ένα παπούτσι από το να πιάνεις κάποιον άλλον να τρέχει με αυτό, και η Nike εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο αυτό για να βοηθήσει το Waffle να ανθίσει.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής του, το Waffle Trainer υπέστη πολλές μικρές προσαρμογές, καθώς η Nike έκανε σταδιακές βελτιώσεις στο σχεδιασμό, ξεκινώντας από το όνομα. Αρχικά ονομάστηκε Waffle Training, ο Knight και ο Bowerman συνειδητοποίησαν γρήγορα ότι το Waffle Trainer ήταν πιο πιασάρικο. Ενώ αυτό άλλαξε από νωρίς, αργότερα έγιναν και άλλες αλλαγές, όπως η προσθήκη ενός σουέτ τμήματος στο δάχτυλο, η διεύρυνση της σόλας το 1975 για να προστεθεί περισσότερη σταθερότητα και η μείωση του μεγέθους των τετράγωνου σχήματος καρφιών, πριν κυκλοφορήσει μια γυναικεία έκδοση το 1977. Η επωνυμία ανανεώθηκε επίσης, με τα πρώτα σχέδια να περιλαμβάνουν το όνομα της μάρκας στη γλώσσα με πεζά γράμματα και τις μεταγενέστερες εκδόσεις να αλλάζουν σε μια πιο τολμηρή εκδοχή με κεφαλαία γράμματα. Τέλος, ο αριθμός πατέντας για τη σόλα βάφλας - 3793750 - αποτυπώθηκε σε αυτά που κυκλοφόρησαν το '74 και το '75, επιδεικνύοντας με υπερηφάνεια τη μοναδικότητά τους.

Παρόλο που η Nike μεγάλωσε και εξελίχθηκε σε μια πολυεθνική εταιρεία, η σόλα Waffle Sole παρέμεινε μεγάλο μέρος της αισθητικής πολλών αθλητικών παπουτσιών της. Εμφανίστηκε στην επόμενη εξέλιξη του Waffle Trainer - το Waffle Racer του 1977 - το οποίο είχε επίσης μια ελαφριά ενδιάμεση σόλα EVA, το πρώτο παπούτσι Air, το Nike Tailwind, και το Challenger του 1979. Συνεχίζει να χρησιμοποιείται σε νεότερες κυκλοφορίες που παραπέμπουν στο πρωτότυπο, όπως το Waffle Trainer 2 και το Nike Waffle One, καθώς και σε συνεργασίες όπως το sacai x Nike LDWaffle.

Περισσότερα από 50 χρόνια μετά τη δημιουργία του, οι λάτρεις των αθλητικών παπουτσιών εξακολουθούν να αναπολούν το Nike Waffle Trainer ως ένα πρωτοποριακό σχέδιο. Η σόλα βάφλας παρείχε τα ιδανικά θεμέλια τόσο για το παπούτσι όσο και για τη νεοσύστατη εταιρεία, οδηγώντας σε δεκαετίες καινοτόμων σχεδίων αθλητικών παπουτσιών και σχεδόν απαράμιλλης επιτυχίας, η οποία μπορεί να μην είχε συμβεί ποτέ χωρίς την εφευρετικότητα του Bowerman ή αυτό το απλό πρωινό. Από το ταπεινό ξεκίνημα μιας κουζίνας έφτασε να εκτίθεται στη βάση της Nike στο Beaverton και τελικά να μπαίνει στο Εθνικό Μουσείο Αμερικανικής Ιστορίας, αποδεικνύοντας πόσο σημαντικό είναι για την ιστορία της μάρκας και της χώρας. Η αξιοσημείωτη άνοδος του Waffle Trainer αποδεικνύει ότι με λίγη φαντασία, αρκετό δυναμισμό και λίγη τύχη, είναι δυνατόν να σφυρηλατηθεί το μεγαλείο ακόμη και στα πιο απίθανα μέρη.